Dzień Przyjaźni Polsko - Węgierskiej 2OO6 – 2O13
Przyjaźń polsko-węgierska liczy sobie ponad tysiąc lat. Czas jej trwania ubarwiały wielkie historyczne wydarzenia jak i zwyczajne ludzkie działania utwierdzając wspólne kontakty w niezniszczalną budowlę.
W okresie zmiany ustroju obserwujemy niedosyt , jakbyśmy troszkę zapomnieli o sobie. Właśnie dlatego zrodziła się obywatelska inicjatywa,któtra znów nadała kolorytu naszym wzajemnym kontaktom.
W roku 2OO5 Polsko Węgierskie Towarzystwo Historyczne im.J.Piłsudskiego ( prezes Janos Kollar ) zainicjowało budowę Pomnika Przyjaźni Polsko-Węgierskiej (dwa monumentalne dęby zrośnięte ze sobą nierozerwalnie , rzeźbiarz: David Tóth ) oraz organizację Dnia Przyjaźni Polsko – Węgierskiej i w jego ramach Zjazdu delegatów zaprzyjźnionych miast z Polski i Węgier.
To wielkie przedsięwzięcie udało się wprowadzić w życie dzięki szerokiemu społecznemu poparciu i wielu bezinteresownym ofiarodawcom.
24 marca 2OO6 roku na placu Bema w Gyor Prezydenci Polski ( Lech Kaczyński ) i Węgier ( Laszlo Solyom ) w obecności min. Delegatów prawie 4O –tu Miast Partnerskich odsłonili Pomnik Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Podczas tej uroczystości prezes Polsko- Węgierskiego Towarzystwa Historycznego im.J.Piłsudskiego (PWTH) odczytał postulat zawarty w „Deklaracji z Gyor „.
Prezydenci obu krajów słownie na miejscu wyrazili aprobatę dla treści Deklaracji.
Dzięki długim i osobistym staraniom prezesa PWTH w roku 2OO7 węgierski Parlament spełnił przesłanie „Deklaracji z Gyor” ustanawiając 23 marca Dniem Przyjaźni Polsko- Węgierskiej. W kilka dni później identyczną uchwałę podjął Polski Sejm.
Filary Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej:
1.Obywatelska-cywilna inicjatywa zawarta w „Deklaracji z Gyor”
2.Zjazd Miast Partnerskich z Polski i Węgier
3.Generalny Patronat Prezydentów Polski i Węgier
Niestety postulat „ Deklaracji” utworzenia Polsko- Węgierskiego Biura Koordynacji, którego zadaniem byłoby wypracowanie tradycyjnych podstaw i pomoc organizacyjna klejnych głównych obchodów Dnia Przyjaźni nie został zrealizowany. Pierwszych organizatorów, miasta obchodów rzemyśl ( 2OO7) oraz Debreczyn (2OO8) ogłosiło,pmagając organizacyjnie - Towarzystwo Piłsudskiego na podstawie opracowanego statutu Dnia P.P-W.
W Przemyślu prezes PWTH podarował władzom miasta „ flagę przyjaźni polsko-węgierskiej „ ( biało-czerwona-biało-zielona z wiekuistymi dębami pośrodku). Flaga ta stała się symbolem i sztandarem przechodnim Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.
W Debreczynie Janos Kollar wręczył po raz pierwszy nagrodę Dnia PP-W, ustanowioną przez Towarzystwo Piłsudskiego : Dęby Przyjaźni.
( nagrodzony Jan Stolarski)
Jesienią 2OO8 roku prezes PWTH Janos Kollar zainicjował powołanie Komitetu Organizacyjnego Dnia Przyjaźni godząc się na przewodnictwo szefa Polsko-Węgierskiej Grupy Parlamentarnej . Niestety Komitet nie dysponował potrzebną dokumentacją i materiałami informacyjnymi a PWTH – pomysłodawca i dotychczasowy „ wykonawca „ spychany był coraz bardziej w cień...
Po roku 2O1O Komitet Organizacyjny nie wznowił działania. Na polu organizacyjnym pojawił się Ogólnokrajowy Samorząd Mniejszości Polskiej. Rezultatem tego jest odejście od cywilo-obywatelskich podstaw Dnia .
W roku 2O12 przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Mniejszości Polskiej nie interweniowała, kiedy tradycyjne już zasady zostały pogrzebane. Na obchdy Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej nie zaproszono większości delegatów Miast Partnerskich,nie zaproszono znamienitych przedstawicieli polsko-węgierskich kontaktów kulturalnych, naukowyh czy społecznych - o pomysłodawcach i inicjatorach Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej już nie mówiąc...
Na podstawie doświadczeń ostatnich lat , mając na uwadze przesłanie jakie ma spełnić oraz sprawną organizacę w przyszłości, uważamy za konieczne powołanie instytucji ( biura) koorddynacji Dnia Przyjaźni Polsko Węgierskiej.
Polsko-Węgierskie Towarzystwo Historyczne im.J.Piłsudskiego dysponuje oryginalnymi dokumentami i wielomma pismami protokolarnymi dot.Dnia PP-W.Powołaliśmy również do życia ( ufając w jej przydaność ) Fundację Użytkowności Publicznej „ Dzień Pryjaźni Polsko-Węgierskiej” Wszystich zainteresowanych prosimy o wsparcie dla charakteru przyszłości
Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej , który zrodził się z naszej cywilnej inicjatywy , politycznego i społecznego dla niej poparcia
( Zjazd Partnerów) oraz dyplomatycznych zabiegów.
Nadeszła chwila, aby te siły znów wspólnie działały w służbie przyjaźni polsko-węgierskiej a 23 marca był świętem nas wszyskich.
Gyor, 31 stycznia 2O13 roku.
Kollar Janos
Kollár Urszula
.